End of Watch

Tytuł: End of Watch
Produkcja: USA, 2012
Gatunek: Kryminalny
Dyrekcja: David Ayer
Za udział wzięli: Jake Gyllenhaal, Michael Peña, Anna Kendrick
O co chodzi: Patrolujemy fajną dzielnicę

Enforcin’ the law

Jakie to jest: End of Watch może nie jest typowym filmem do zrecenzowania na ZP – ale uznałem, że jego dobroć jest tak daleko posunięta, iż warto parę słów przy Nowym Roku naskrobać.

EoW (idiotycznie przetłumaczonym na polski jako Bogowie ulicy, jak można się domyśleć w nawiązaniu do Królów ulicy) to mocno kameralna produkcja zreżyserowana przez Davida Ayera (właśnie Street Kings, scenariusz Training Day, Dark Blue, S.W.A.T.) i jest filmem policyjnym aż do bólu. Prawi ona o przygodach partnerów z radiowozu (Gyllenhaal i Peña) działających w jednej z najbardziej ikonicznych okolic przygód policyjnych, czyli South Central w L.A.

Film należy do gatunku „kamerka”, ale zanim zaczniecie z politowaniem wzdychać, warto zaznaczyć, że Ayer postanowił nieco odświeżyć tę konwencję. Akcja jest faktycznie kręcona z kamery radiowozu, kamerki ręcznej jednego z bohaterów, a także z minikamer przypiętych do mundurów naszych policajów, jednak to pozory. Cała masa ujęć kręcona jest też z „udawanej kamery” umieszczonej lub trzymanej poza polem działania bohaterów. Ten genialny w swej prostocie pomysł pozwala na znacznie większą elastyczność w pokazaniu akcji, a jednocześnie idealnie spasowuje się z „klasyczną kamerką”, tak że widz nie dostrzega przejść filmowania od pierwszej do trzeciej osoby. Pomijam małą przesadę, gdzie policjant wchodząc na akcji do chałupy potencjalnie pełnej kryminalistów w jednej ręce trzyma guna, a w drugiej wcale nie taką małą kamerę chcąc wszystko udokumentować na własne potrzeby – no ale cóż, magia kina.

Czy to z Radomia?

Jak już wspomniałem, film jest hardkorowo policyjny. Już w pierwszych sekundach bohater wygłasza hymn ku czci swej profesji, a cała produkcja jest hołdem złożonym wszelkim cnotom policyjnym, takim jak absolutne poczucie obowiązku, lojalność wobec towarzyszy, a także pewna ręka i celne oko. Co prawda nam, którym policja kojarzy się głównie z mundurowymi dziwolągami, takimi jak żywcem wyjęte z Misia dziady z drogówki, czy patrolujący nasze ulice młodzieńcy w kombinezonach i bejsbolówkach, które mundurów nawet nie udają, ten kult może wydawać się wręcz śmieszny. W odróżnieniu od wielu innych obrazów policyjnych nie mamy tu też korupcji, rozwodów, dorabiania na boku, „pożyczania” dóbr doczesnych z miejsc przestępstwa i innych filmowo-policyjnych patologii.

Jednak David Ayer wie co robi. To ewidentny wielbiciel zawodu policjanta i to swoje uwielbienie ze wszech miar starał się przekazać w filmie. Patrząc na jego filmografię, od razu widać zresztą, że nie jest mu obca również ta mroczna strona tejże profesji – teraz jednak postanowił nakręcić film z drugiej strony skali. Tu mamy „dobrych policjantów”, wyposażonych w udane życie rodzinne, nie narzekających na brak sukcesów zawodowych i generalnie będących wzorami wszelkich cnót. Jednak tak naprawdę nie przeszkadza nam to za bardzo, gdyż film prezentując sytuację modelową, skupia się na istocie policyjnej służby. Nie wiem zresztą – nie byłem nigdy w amerykańskiej policji, więc być może wzmiankowane negatywne zjawiska istnieją głównie w filmach, a typowa praca policjanta wygląda właśnie tak jak w End of Watch. I modlitwa, którą wygłasza na początku filmu Brian (Gyllenhaal) idealnie to oddaje: nie ma tu żadnych odniesień do zasad i regulaminów, ani nawet wzmianki, że rolą policji jest bronić niewinnych obywateli. To prosta ideologia „my vs. oni, a my jesteśmy dobrzy” – zresztą trudno oczekiwać bardziej rozbudowanych motywacji od ludzi patrolujących South Central. Łatwo sobie wyobrazić, że taka autoindoktrynacja potrafi dobrze naładować baterie i na nich właśnie jadą nasi bohaterowie. Zresztą jest to chyba przejaw mocno misyjnego podejścia do własnego zawodu, reprezentowanego przez policjantów w Stanach czy – co tu daleko szukać – nawet w UK czy Niemczech. Postawa, która w naszych warunkach faktycznie może budzić uśmiech, nie jest tam wcale taką rzadkością i pewnie wielu policjantów dożywa emerytury nadal pozostając takimi idealistami.

Just cruising around

Przy tym całym modelowym przedstawieniu, policja w End of Watch bynajmniej nie jest kryształowa: mamy tarcia pomiędzy poszczególnymi oficerami i całą gamę emocji, jakie z nich wynikają. Jest też szkolno-rozrywkowe podejście do pracy głównych bohaterów, którzy czynią sobie i bliźnim wszelakie dowcipy mające zapewne rozładować napięcie towarzyszące pracy na jednym z najmniej sprzyjających białemu człowiekowi terytoriów na Ziemi. Widać to też w podejściu naszych bohaterów do pracy, w którym każdy incydent wolą zacząć nie od „dzień dobry”, ale od kopa w drzwi i skucia uczestników (niezależnie czy winnych czy nie). Takie warunki pracy. Zresztą im dalej w film, tym mniej wesoło i szybko przekonujemy się, że EoW nie do końca jest filmem rekrutacyjnym dla LAPD.

Samo przedstawienie szacownej dzielnicy, jaką jest South Cental też jest niezłe, aczkolwiek znane z niezliczonych innych filmów, seriali i gier: slumsy i crack house’y po horyzont, gangsterzy strzelają się (w tym wypadku czarni z latynoskimi), robią drive-by, imprezują, zażywają nielegalne substancje itp. Zakładam jednak, że jest to wizja realistyczna, skoro tu wychował się reżyser filmu. Co ciekawe, EoW prezentuje nie tylko starcia z gangsterami, ale też mniej spektakularne, choć niemniej poważne sytuacje codzienne, takie jak znęcanie się nad dziećmi czy… atak na listonosza – czyli idea znana z programów typu Cops. Fajnie jest przedstawione samo środowisko gangsterów (którzy też kręcą swoje „kamerki”, a jakże) i cały kult etosu gangstera, który potrafi tu i ówdzie pokryć się z etosem policjanta. To akurat może najbardziej śliski aspekt całego filmu, ale w ramach przyjętej konwencji działa.

Cut to the chase

Co powoduje, że EoW jest filmem tak dobrym, że aż ZP, nie tryskająca ostatnio reckami, postanowiła go opisać? To nie tylko świetne kino policyjne. Film funkcjonuje znakomicie, mimo, że tak naprawdę pozbawiony jest fabuły – tzn. jakaś tam jest, ale ponad połowa scen się do niej właściwie nie odnosi. Po pierwsze doskonałe role Gyllenhaala i Peñy, którzy idealnie sprawdzają się w konwencji kamerki, wypadając całkowicie naturalnie (nie ma nic gorszego niż kamerka z nienaturalnymi aktormi). Panowie nie tylko pochodzili chwilę na korbownię, aby jakoś wyglądać, ale też tak znakomicie odstawiają swoje braterstwo broni, tak że aż się człowiek dziwi, czy nie są najlepszymi kumplami w realu. Film wyzwala też ciekawą refleksję społeczno-cywlizacyjną: możemy zaobserwować, jak najpotężniejszy kraj na świecie stara się ogarnąć miejską dżunglę wyhodowaną na własnej piersi i wystawia do tego zadania właśnie naszych mocno nakręconych chłopaków. Możemy zobaczyć, jak niewiele dzieli właściwie normalne miasto jakim jest Los Angeles od strefy wojny w jednej z jego dzielnic. I tu władza nie kładzie na to lachy i nie otacza getta murem, ale stara się utrzymać je jakoś w ryzach i traktować je jak każde inne miejsce, gdzie za przestępstwa idzie się do paki albo do ziemi (no i pamiętajmy, ze właśnie w L.A. powstał pierwsza formacja S.W.A.T., aczkolwiek o niej akurat niniejszy film nie traktuje).

No i w końcu film się po prostu świetnie ogląda. Świetne, choć może faktycznie nieco przejaskrawione postacie, doskonałe zdjęcia (mimo, że z kamerki), policyjne akcyjki i pościgi, a do tego podłożona pierwszorzędna muza. Co ciekawe, film do tego stopnia stara się być „realistyczny”, że tak naprawdę jego pseudofabuła nie doczekuje się faktycznego zamknięcia. Mamy tu po prostu parę dni/tygodni z życia i pracy funkcjonariuszów w kameralnej skali, więc to co dzieje się poza nimi pozostaje na koniec filmu w zawieszeniu.

Polecam fanom filmów mundurowych i fanom filmów w ogóle!

Ocena (1-5):
Police-action: 5
Bohatery: 5
Kult LAPD: 5
Fajność: 5

Cytat: We are the police.

Ciekawostka przyrodnicza: Słowo „fuck” pada w filmie 326 razy.

Written by: Commander John J. Adams

Komenty FB

komentarzy